Ολοένα και περισσότερες ομάδες πολιτών καταγγέλλουν τις κυβερνήσεις των χωρών τους σε μία προσπάθεια να προστατεύσουν τον πλανήτη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το 2022, 13 νεαροί ενάγοντες- ηλικίας 9-18 ετών– μήνυσαν την κυβέρνηση της Χαβάης επειδή οι πολιτικές της δεν σέβονταν το Σύνταγμα και το δικαίωμα να ζουν σε ένα υγιές περιβάλλον. Αυτή την εβδομάδα, η κυβέρνηση της Χαβάης συμφώνησε σε διακανονισμό με τους ενάγοντες λίγο πριν ξεκινήσει η δίκη. Ο διακανονισμός απαιτεί από την πολιτεία να προβεί σε μια σειρά αλλαγών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που υπερθερμαίνουν τον πλανήτη. Αναγνωρίζει επίσης τα συνταγματικά δικαιώματα των νέων της πολιτείας σε ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον.
Στην υπόθεση που ονομάστηκε Navahine F. κατά του Υπουργείου Μεταφορών της Χαβάης (HDOT), οι ενάγοντες ισχυρίστηκαν ότι η πολιτεία και το HDOT παραβίαζαν το δικαίωμά τους σε «ένα καθαρό και υγιεινό περιβάλλον», κάτι που κατοχυρώνεται στο σύνταγμα της Χαβάης. Συγκεκριμένα, στην αγωγή τους, οι νέοι υποστηρίζουν ότι η Χαβάη παραβιάζει το πολιτειακό σύνταγμα με τη λειτουργία ενός συστήματος μεταφορών που βλάπτει το κλίμα και κατηγορούν το Υπουργείο Μεταφορών της Χαβάης ότι δίνει σταθερά προτεραιότητα στην κατασκευή αυτοκινητοδρόμων αντί να επικεντρωθεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το 2018, η κυβέρνηση της πολιτείας δεσμεύτηκε να πετύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2045. Ωστόσο δεν έκανε αρκετά για να επιτύχει αυτόν τον στόχο, ισχυρίζονται οι ενάγοντες.
Πρόκειται για την πρώτη συνταγματική υπόθεση για το κλίμα με επικεφαλής νέους που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την ρύπανση, η οποία προκύπτει από τις μεταφορές. Η Χαβάη είναι η πολιτεία των ΗΠΑ που εξαρτάται περισσότερο από το πετρέλαιο για τις ενεργειακές της ανάγκες, σύμφωνα με το Our Children’s Trust, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που εκπροσωπεί παρόμοιες υποθέσεις σε άλλες πολιτείες και ομοσπονδιακά δικαστήρια.
«Είμαστε τόσο περήφανοι για όλη τη σκληρή δουλειά που κάναμε για να φτάσουμε σε αυτή την ιστορική στιγμή. Πήραμε αυτό για το οποίο ήρθαμε και το πήραμε γρηγορότερα από ό,τι περιμέναμε» δήλωσαν οι ενάγοντες.
Σύμφωνα με τον διακανονισμό που ανακοινώθηκε την Πέμπτη (27/06), οι αξιωματούχοι της Χαβάης θα εκδώσουν έναν οδικό χάρτη «για την πλήρη απεξάρτηση από τον άνθρακα των συστημάτων μεταφορών της πολιτείας, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών το αργότερο έως το 2045 για τις επίγειες μεταφορές, τις θαλάσσιες και τις αερομεταφορές μεταξύ των νησιών», δήλωσε η Άντρια Ρότζερς, μια από τους δικηγόρους που εκπροσωπούν τους ενάγοντες. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η πολιτεία θα πρέπει να διαθέσει τουλάχιστον 40 εκατομμύρια δολάρια για τη δημιουργία σταθνών φόρτισης EV μέχρι το τέλος της δεκαετίας και να ολοκληρώσει νέα δίκτυα πεζών, ποδηλάτων και συγκοινωνιών τα επόμενα πέντε χρόνια. Επιπλέον, θα συστηθεί μια ομάδα εντός του HDOT, η οποία θα αναλάβει το συντονισμό των μειώσεων των εκπομπών CO2, καθώς και μια ομάδα εθελοντών νέων η οποία θα συμβουλεύει το υπουργείο.
«Έχετε το δικαίωμα να αγωνιστείτε για μια βιώσιμη πολιτική για το κλίμα και κινητοποιήσατε τον λαό μας σε αυτή την υπόθεση», δήλωσε ο κυβερνήτης της Χαβάης Τζος Γκριν στους νεαρούς ενάγοντες της υπόθεσης, λέγοντας ότι ελπίζει ο διακανονισμός να εμπνεύσει ανάλογες δράσεις σε ολόκληρη τη χώρα.
