Οι Καζάκοι καλούνται σήμερα στις κάλπες στο πλαίσιο δημοψηφίσματος για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου στην κεντροασιατική χώρα, η οποία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ουρανίου στον κόσμο αλλά έχει έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 06.00 (τοπική ώρα, 03.00 ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν στις 20.00, όπως ανακοίνωσε η εκλογική Επιτροπή. Η Γαλλία, μέσω της EDF, είναι μεταξύ των ενδιαφερόμενων για την κατασκευή του εργοστασίου, μαζί με τη Ρωσία και την Κίνα, τις δύο μεγαλύτερες δυνάμεις της περιοχής, καθώς και με την Νότια Κορέα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ, θα πρόκειται «για το μεγαλύτερο έργο στην ιστορία του ανεξάρτητου Καζακστάν» στην περίπτωση που εγκριθεί — κάτι για το οποίο δεν υπάρχει αμφιβολία. Καθώς η εκστρατεία υπέρ του ‘ναι’ ήταν η μοναδική που διεξήχθη στη χώρα η οποία, παρά τη διακηρυγμένη βούληση να χαλαρώσει η πίεση στην κοινωνία των πολιτών μετά την εκλογή του Τοκάγιεφ το 2019, διατηρεί τα αυταρχικά της αντανακλαστικά.
Και για να διασφαλιστεί η αυξημένη συμμετοχή, οι αρχές έδωσαν την άδεια στους Καζάκους να ψηφίσουν ακόμα κι αν δεν είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, ενώ η μετακίνηση με το λεωφορείο σήμερα στις μεγάλες πόλεις είναι δωρεάν. «Το ίδιο το δημοψήφισμα είναι μια ακόμα απόδειξη για τις τεράστιες αλλαγές που γίνονται στο Καζακστάν κατά τα πέντε τελευταία χρόνια, μια νέα ξεκάθαρη ένδειξη ενός κράτους που ακούει», δήλωσε ο Τοκάγιεφ πριν από το δημοψήφισμα.
Ωστόσο αυτοί που αντιτίθενται στην κατασκευή, οι οποίοι φοβούνται για οικολογική καταστροφή ως συνέπεια ενός ενδεχόμενου ατυχήματος, δυσκολεύονται να εισακουστούν: δεκάδες μεταξύ αυτών συνελήφθησαν τις εβδομάδες που προηγήθηκαν του δημοψηφίσματος, σύμφωνα με ιδιωτικά, τοπικά μέσα ενημέρωσης. Με υπέδαφος πλούσιο σε πετρέλαιο και σπάνιες γαίες, παραγωγός σχεδόν της μισής ποσότητας ουρανίου στον κόσμο, το Καζακστάν ελπίζει ότι χάρη στην πυρηνική ενέργεια θα επιλύσει επιτέλους το χρόνιο ενεργειακό του έλλειμμα, κυρίως στο νότιο τμήμα της χώρας όπου ζουν οι μισοί από τους περίπου 20 εκατομμύρια Καζάκους.
Το θέμα της ατομικής ενέργειας είναι λεπτό στο Καζακστάν μετά τις περίπου 450 σοβιετικές πυρηνικές δοκιμές εκεί από το 1949 έως το 1989, που εξέθεσαν 1,5 εκατ. ανθρώπους σε ραδιενέργεια. Το πυρηνικό εργοστάσιο σχεδιάζεται να ανεγερθεί κοντά στο σχεδόν εγκαταλελειμμένο χωριό Ουλκέν (νότια), στις όχθες της λίμνης Μπαλκάς, της δεύτερης μεγαλύτερης στην κεντρική Ασία.
